Herziening gerechtelijke kaart

Per 1 januari 2013 is de Wet HGK (Wet Herziening Gerechtelijke Kaart) van kracht. In deze wet is de reorganisatie van de rechtspraak in Nederland geregeld. Hierdoor kent Nederland vanaf 1 januari 2013 nog maar 10 arrondissementen in plaats van de eerdere 19 arrondissementen en hiermee samenhangend is het aantal rechtbanken in Nederland verminderd van 19 naar 10. Deze rechtbanken zijn weer verdeeld over een 4-tal ressorten in plaats van de eerdere 5 ressorten.

Binnen de huidige rechterlijke indeling – die overigens per 1 april 2013 alweer zal wijzigen – vallen de arrondissementen Amsterdam en Noord-Holland binnen het rechtsgebied van het gerechtshof Amsterdam, terwijl de arrondissementen Midden-Nederland, Noord-Nederland en Oost-Nederland binnen het rechtsgebied van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden vallen. De andere 2 rechtsgebieden van de gerechtshoven ’s-Gravenhage en ’s-Hertogenbosch worden gevormd door de arrondissementen ‘s-Gravenhage en Rotterdam respectievelijk de arrondissementen Limburg, Oost-Brabant en Zeeland-West-Brabant. Per 1 april 2013 wordt de Rechtbank Oost-Nederland overigens nog gesplitst in de Rechtbanken Overijssel (Almelo en Zwolle) en Gelderland (Arnhem en Zutphen), waarmee er vanaf dat moment dus 11 rechtbanken zullen bestaan.

De toelichting op de Wet HGK vermeldt dat de nieuwe gerechtelijke gebiedsindeling nodig is om ervoor te zorgen dat de rechtspraak de kwaliteit op peil kan houden. De rechtspraak kan in de toekomst dankzij de Wet HGK beter inspelen op de steeds hogere eisen die worden gesteld aan rechtspraak, aldus de verantwoordelijke minister. Een ander groot voordeel van de herziening van de gerechtelijke kaart is dat de rechtspraak zichtbaarder en toegankelijker wordt voor de burger.

Verandert er nu concreet iets voor de rechtzoekende?

Aangezien u in alle zaken - met uitzondering van zaken voor de Kantonrechter - niet in persoon kunt procederen maar slechts bij advocaat, zal uw advocaat de doorgevoerde wijzigingen nauwgezet voor u in de gaten houden en mag u erop vertrouwen dat deze dienovereenkomstig handelt. Wat de zaken voor de Kantonrechter betreft – waar u aldus in persoon kunt procederen – geldt dat de herziening van de gerechtelijke kaart met zich meebrengt dat op termijn geen kantonzaken meer zullen worden behandeld in 23 locaties verspreid over het land. Dit betekent dat u wellicht in de toekomst niet meer terecht kunt bij de Kantonrechter “om de hoek”, maar in plaats daarvan zich zult moeten wenden tot een andere - grotere - locatie. Dit houdt overigens niet in dat de sector Kanton (in de volksmond: “de Kantonrechter”) ophoudt te bestaan. De Kantonrechter die per 1 juli 2011 bevoegd is om zaken te behandelen waarin beslist
moet worden over vorderingen met een geldelijk belang van ten hoogste € 25.000,= én die bevoegd is voor de zogenaamde “aardzaken” (zie hierover mijn eerdere artikel) blijft gewoon bestaan. 

Het kantoor van RRA bevindt zich binnen de grenzen van het arrondissement Limburg, waarbij de grenzen van dit arrondissement gelijk zijn aan de grenzen van de provincie Limburg. Voorheen kende onze provincie twee rechtbanken, namelijk de Rechtbank Maastricht en de Rechtbank Roermond. Per 1 januari jl. zijn beide rechtbanken als gevolg van de Wet HGK gefuseerd, zodat wij voortaan spreken over de Rechtbank Limburg. Op termijn zullen in ons arrondissement de locaties van de sectoren Kanton in Heerlen, Sittard-Geleen en Venlo worden gesloten. Per 1 april 2013 zullen de kantonlocaties Sittard-Geleen en Venlo definitief worden gesloten, terwijl de kantonlocatie Heerlen vooralsnog zowel als kantoorlocatie en als zittinglocatie open blijft, zodat de rechtzoekende nog steeds op die betreffende locatie terecht kan voor het aanhangig maken van een geding en het bijwonen van zittingen.

De nieuw gevormde Rechtbank Limburg behoudt in de huidige gerechtsgebouwen in Roermond (Willem II Singel 67 te Roermond) en Maastricht (Sint Annadal 1 te Maastricht) twee gelijkwaardige locaties. Organisatorisch gezien bestaat de Rechtbank Limburg uit twee afdelingen, namelijk een afdeling Publiekrecht en een afdeling Privaatrecht. Voor de verdeling van de zaken over de locaties Maastricht en Roermond geldt dat de grenzen van de voormalige arrondissementen Maastricht en Roermond in de meeste gevallen uitgangspunt blijven. Uitsluitend voor de zaken die vóór 1 januari 2013 behoorden tot de bevoegdheid van de Kantonrechter Sittard-Geleen geldt dat deze met ingang van 1 april 2013 zullen worden behandeld in de locatie Roermond van de Rechtbank Limburg. Ook voor de meer specialistische zaken geldt dat deze tegenwoordig moeten worden aangebracht en behandeld op de locatie Roermond. Zoals gezegd, zal uw advocaat een en ander goed in de gaten houden zodat u hier zelf geen omkijken naar heeft, tenzij u besluit bij kantonzaken zonder procesvertegenwoordiging te procederen.

Kortom, per 1 januari 2013 spreken we over de Rechtbank Limburg, maar naar verwachting zal er in de praktijk voor de rechtzoekende niet veel veranderen.

Mocht u naar aanleiding van de Wet Herziening Gerechtelijke Kaart en/of dit artikel nog vragen hebben, neem dan vrijblijvend contact op met een van onze advocaten om u hierover te informeren. Wij staan u graag te woord.

mr. Gwenny Scaf